İntraoperatif Nöromonitorizasyon Nedir? (İONM)
İntraoperatif Nöromonitorizasyon (İONM), cerrahi operasyonlar sırasında sinir sisteminin işlevselliğini korumak ve sinir hasarlarını önlemek için kullanılan bir tekniktir. İONM, motor ve duyusal yolların sürekli izlenmesini sağlayarak cerrahi müdahalelerin güvenliğini artırır.
İONM’de kullanılan prosedürler, cerrahinin türüne ve hedeflenen sinir yapısına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu makalede, en yaygın İONM prosedürlerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
İONM’de Kullanılan Temel Prosedürler
1. Transkraniyal Motor Uyarılmış Potansiyeller (TcMEP)
TcMEP (Transcranial Motor Evoked Potentials), motor korteksten elektriksel uyarı verilerek omurilik ve periferik sinirlerdeki yanıtların ölçülmesini sağlar.
- Kullanım Alanları: Omurga cerrahileri, beyin cerrahileri ve ortopedik operasyonlar
- Avantajları: Omurilik hasarını erken tespit etme yeteneği
- Dezavantajları: Anesteziye duyarlıdır ve kas gevşeticiler yanıtı baskılayabilir
2. D-Wave (Direkt Kortikospinal Yol İletimi)
D-Wave, kortikospinal traktustan doğrudan kaydedilen aksiyon potansiyellerini ölçen bir yöntemdir. Özellikle omurilik ameliyatlarında önemlidir.
- Kullanım Alanları: Omurga cerrahileri, omurilik tümörleri, spinal deformite cerrahileri
- Avantajları: Sürekli kayıt alarak uzun süreli omurilik fonksiyonlarını izleme
- Dezavantajları: Elektrot yerleştirilmesi invazivdir
3. H-Refleks (Hoffmann Refleksi)
H-Refleks, duyusal ve motor yolların bütünlüğünü değerlendirmek için kullanılan bir spinal refleks testidir.
- Kullanım Alanları: Lumbosakral cerrahiler, sinir kökü fonksiyonları
- Avantajları: Motor yolları direkt olarak değerlendirme
- Dezavantajları: Elektrot yerleşimi ve anestezi duyarlılığı
4. Somatosensöriyel Uyarılmış Potansiyeller (SSEP)
SSEP, duyusal sinir yollarının işlevselliğini ölçen bir tekniktir.
- Kullanım Alanları: Omurilik cerrahileri, beyin cerrahileri, damar cerrahileri
- Avantajları: Duyusal yolların bütünlüğünü anlık olarak izleme
- Dezavantajları: Motor fonksiyonlar hakkında bilgi vermez
5. Motor Haritalama
Motor haritalama, beyin ve omurilik üzerindeki motor bölgeleri belirlemek için kullanılan bir yöntemdir.
- Kullanım Alanları: Beyin tümör cerrahileri, epilepsi cerrahileri
- Avantajları: Spesifik motor alanları tanımlayarak cerrahi planlamaya katkı sağlar
- Dezavantajları: Özel elektrot yerleştirme gerektirir
6. Sinir Uyarı Probuyla Nöromonitorizasyon
Sinir uyarı probu, periferik sinirlerin uyarılması ve yanıtlarının kaydedilmesi için kullanılır.
- Kullanım Alanları: Tiroid cerrahileri, yüz siniri cerrahileri
- Avantajları: Sinir bütünlüğünü anlık olarak izleme
- Dezavantajları: Doğru elektrot yerleşimi gerektirir
7. Periferik Sinir Uyarımları (tEMG)
Teylor EMG (tEMG), periferik sinirlerin direkt uyarılması ve yanıtlarının kaydedilmesini sağlar.
- Kullanım Alanları: Skolyoz cerrahileri, periferik sinir onarımları
- Avantajları: Sinir hasarını erken teşhis etme
- Dezavantajları: Elektrot yerleştirme hassasiyet gerektirir
Sonuç
İntraoperatif Nöromonitorizasyon (İONM), cerrahi sırasında sinir sistemi üzerinde olası hasarları önlemek için kritik bir rol oynar. TcMEP, D-Wave, H-Refleks, Motor Haritalama, SSEP gibi teknikler cerrahi sürecin güvenliğini artırırken, her bir yöntemin kendine özgü avantajları ve sınırlamaları bulunmaktadır. Cerrahi ekibin doğru yöntemi seçmesi, hastanın nörolojik sağlığını korumak açısından hayati öneme sahiptir.
